Eski Çağlardan Günümüze: Taş Devri Diyeti Hakkında Tüm Merak Edilenler

Öncelikle taş devri zamanı hakkında birkaç bilgi vermek istiyorum. Dünya tarihinin en eski çağı olan taş devri, insanın ortaya çıkışı ve taştan araçlar yapmasından başlayarak kalkolitiğin sonuna kadar geçen tarih öncesi dönemi kapsar. Yontma taş devri olarak da adlandırılan paleotik dönem, kültürel evrelerin en uzunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu dönemde insanlar; hayvan taşları, ağaçlar ve çakmak taşı kullanarak besinleri pişirerek tüketmeye ve ısınmaya çalışmışlardır. Mağara duvarlarına çeşitli resimler çizmişlerdir.

Paleo diyeti, insanların Paleolitik Çağ’da yemiş olabileceği yiyeceklere dayalı bir beslenme planıdır. Paleolitik Çağ, yaklaşık 2,5 milyon ila 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır.

Modern bir paleo diyeti meyveler, sebzeler, yağsız etler, balık, yumurta, kabuklu yemişler ve tohumları içerir. Bunlar geçmişte insanların avlanarak ve toplayıcılık yaparak elde edebildiği yiyeceklerdir. Yaklaşık 10.000 yıl önce küçük ölçekli çiftçilik başladığında daha yaygın hale gelen yiyecekleri içermez. Bu gıdalar arasında tahıllar, baklagiller ve süt ürünleri bulunur.

Bir paleo diyetinin diğer isimleri arasında Paleolitik diyet, Taş Devri diyeti, avcı-toplayıcı diyeti ve mağara adamı diyeti bulunur.

Bir paleo diyetinin amacı, muhtemelen ilk dönem  insanları tarafından yenen yiyecekleri yemektir. Diyet, genlerimizin çiftçilikten doğan modern diyetlere pek uygun olmadığı fikrine dayanıyor.

Çiftçiliğin, tahıl ve baklagiller gibi gıdaları daha kolay elde edilebilir hale getirdiği ve süt ürünlerini tanıttığı bilinen bir gerçek. Ayrıca çiftçilik, insanların yediği hayvanların diyetlerini de değiştirdi. Paleo diyeti fikri, diyetteki bu değişikliklerin insan vücudunun değişme veya uyum sağlama yeteneğini geride bırakmasıdır. Bu uyumsuzluğun günümüzde obezite, diyabet ve kalp hastalığına katkıda bulunduğuna inanılmaktadır.

Eğer taş devrindeki insanlar gibi sağlıklı bir yaşam tarzı oluşturmak gibi bir düşünceniz varsa paleo diyetini uygulayabilirsiniz.

Protein içeriği bakımından zengin olan bu diyet planı, özellikle böbrek hastaları için riskli olabilir. Uygulamamanız sizi yararınıza olacaktır.

Bu beslenme programını; vitamin,mineral ve bazı besin ögeleri açısından sınırlı olduğu için  gebeler, emziren bireyler, çocuk ve adölesanların da uygulaması risklidir.

• Kan şekeri seviyelerini dengeler. Şeker hastasıysanız doktorunuza danışmadan lütfen uygulamayın.

• Kısa sürede kilo kaybını sağlar.

• Kendinizi Daha Uzun Süre Tok Hissetmenizi Sağlar.

• Kanserden korur ve kanserle savaşır.

• Daha iyi uyumanıza yardımcı olabilir.

• Doğru gıdaları tükettiğiniz takdirde size daha fazla enerji verir.

• Detoks etkisi sağlar.

• Sığır eti ve kümes hayvanlarının yağsız kesimleri, tercihen otlarla beslenmiş, organik veya serbest gezinen seçimler

• Bıldırcın, geyik eti ve bizon gibi av hayvanları

• Yumurta, ancak haftada altıdan fazla olmamak üzere ve tercihen serbest gezinen 

• Kabuklu deniz ürünleri dahil balık

• Çilek, kavun, mango ve incir gibi meyveler

• Kuşkonmaz, soğan ve biber gibi nişastalı olmayan sebzeler

• Badem, kaju fıstığı, ceviz ve kabak çekirdeği dahil olmak üzere fındık ve tohumlar

• Ölçülü miktarda zeytinyağı, keten tohumu yağı ve ceviz yağı

• Buğday, yulaf ve arpa gibi tahıllar

• Fasulye, mercimek, yer fıstığı gibi baklagiller

• Süt ve peynir gibi süt ürünleri

• Rafine ve ilave şeker

• Tuz 

• Mısır, bezelye ve beyaz patates gibi nişastalı sebzeler

• Cips veya kurabiye gibi yüksek oranda işlenmiş gıdalar

• Genellikle taş devrinde yaşayan insanların tükettiği besinler tüketilir.

• Yenilen besinler çoğunlukla çiğ tüketilmelidir.

• Etler daha az pişmiş şekilde tüketilmektedir.

• Bütün sebzeler çiğ veya az pişmiş şekilde istediğiniz gibi yenilebilir. Nişasta açısından zengin olan sebzeler tüketilmemelidir.

• Haftada 2-3 kez baklagil tüketilebilir.

• Balık buğulama yada ızgara yöntemiyle pişirilip tüketilebilir.

• Alkol türevleri ve kahve yasaktır.

• Meyvelerden şeker açısından zengin olanlar yasaktır.

• Doğal mevsiminde tüketilmek koşuluyla meyve ve sebzeler yenillebilir.

Uzun vadeli çalışmalar, paleo diyetinin sağlığı nasıl etkilediğine dair fazla bilgi sunmuyor. Bununla birlikte, diyet sağlıklı bir beslenme şekli olma potansiyeline sahiptir. Tipik paleo diyeti, doğal olarak yetiştirilen et ve balıkların yanı sıra sebze ve meyvelere odaklanır. Süt ürünleri ve tahıllardan kaçınmayı teşvik eder.

Bu diyet sizi kemik sağlığı için kritik olan kalsiyum ve D vitamini eksiklikleri riskine sokabilir. Aynı zamanda çok fazla et tükettiğiniz için doymuş yağ ve proteini tavsiye edilenin çok üzerinde tüketebilirsiniz. Bu durum, böbrek ve kalp hastalığı ve belirli kanser riskinde artışa neden olabilir.